ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Η συζήτηση για το μνημονιακό καθεστώς νομίζω ότι πρέπει ν΄ ανοίξει σε πολύ σοβαρή βάση και θα πρέπει να έχει διάρκεια παρακολουθώντας όσο το δυνατόν πιο αναλυτικά, όλες του τις πλευρές του μαζί με τη δράση ενάντια σ’ αυτό. Σε πάρα πολλά συμφωνώ με τις διαπιστώσεις που κάνουν σύντροφοι που έχουν παρέμβη στη συζήτηση πριν, ωστόσο θέλω να καταθέσω και κάποιες δικές μου σκέψεις , τις οποίες βέβαια κάθε άλλο παρά θεωρώ οριστικές , αλλά ως σημεία ανάπτυξης ενός προβληματισμού:

1.Το μνημονιακό καθεστώς, που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ με τη συναίνεση του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού κεφαλαίου και ειδικά των διεθνοποιημένων κομματιών του, αποτελεί αφενός πολιτικό προϊόν της βαθιάς δομικής κρίσης του καπιταλισμού του 2008 και της επέκτασης της στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη ζώνης του ευρώ και αφετέρου εκφράζει την αδυναμία του ελληνικού καπιταλισμού να κρατήσει και να σταθεροποιήσει τη θέση του μέσα στην ευρωπαϊκή ιμπεριαλιστική αλυσίδα στις συνθήκες αυτής της κρίσης. Η κρίση αυτή όξυνε ακόμα περισσότερο σοβαρά και υπαρκτά από πριν προβλήματα στους αδύναμους κρίκους της ευρωπαϊκής ιμπεριαλιστικής αλυσίδας ( Ελλάδα και τα υπόλοιπα PIGS του ευρωπαϊκού νότου) και τα έκανε προβλήματα για το σύνολο της ευρωζώνης και της Ε.Ε.
Η τοποθέτηση της Ελλάδας στη θέση του αδύναμου κρίκου της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας οφείλεται στην έκβαση της ταξικής πάλης στο εσωτερικό του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού στις δεκαετίες του ΄90 και του 2.000 , ειδικά μετά την υπερψήφιση της συνθήκης του Μαάστριχτ. Η ισχυροποίηση της θέσης κάθε εθνικού καπιταλισμού στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα είναι αποτέλεσμα του βαθμού εκμετάλλευσης της εργασίας που έχει καταφέρει στο εσωτερικό του. Και στο σημείο αυτό ο ελληνικός καπιταλισμός δεν τα πήγε καλά ή τουλάχιστον όσο θα ήθελε. Οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη , Σημίτη , και Καραμανλή δεν κατάφεραν να διαλύσουν τις εργασιακές σχέσεις , το ασφαλιστικό σύστημα , τη δημόσια παιδεία και υγεία , σ’ εκείνο το βαθμό που θα επέτρεπε την ανασυγκρότηση της καπιταλιστικής κερδοφορίας , αλλά και την τακτοποίηση των δημοσιονομικών του κράτους, γεγονός που θα του επέτρεπε την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του τοκογλυφικού χρέους. Είναι το περίφημο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που υποτίθεται ότι πυροδοτούν το υψηλό μισθολογικό κόστος της εργασίας και το σπάταλο κράτος. Εδώ ακριβώς έρχεται το Μνημόνιο με τις λογικές της θεραπείας –σοκ τύπου Πινοσέτ , να τσακίσει το εργατικό εισόδημα , μειώνοντας την αξία της εργατικής δύναμης στο όριο της επιβίωσης ή και κάτω απ’ αυτό. Στο επίπεδο των διεθνών εξελίξεων το μνημονικό καθεστώς εκφράζει την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης , ν΄ αντιμετωπίσει την κρίση του 2.008, ν΄ αποφύγει την εξάπλωσή της και σε άλλες χώρες (αρχικά ήταν η Ιρλανδία και μετά η Ελλάδα ενώ ακολούθησε η Πορτογαλία, και είναι στη σειρά άλλες) θέτοντας τις «δημοσιονομικά απείθαρχες χώρες» δηλ. τους αδύναμους κρίκους της αλυσίδας σε καθεστώς κηδεμονίας. Ένα τέτοιο καθεστώς εξυπηρετεί : α. τη συνέχιση της πληρωμής των διεθνών τοκογλύφων – δανειστών σε συνθήκες κρίσης και εμφάνισης του κινδύνου να υπάρξει στάση πληρωμών του κράτους - οφειλέτη σε βάρους τους ( όχι ως πολιτική επιλογή αλλά από αντικειμενική αδυναμία) β. της δημιουργίας μιας χώρας πειραματόζωο για το μελλοντικό πρότυπο συσσώρευσης που θα χρειαστεί η Ε.Ε για να σταθεί στον διεθνή ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό γ. προσφέρει νέες ισχυρές προϋποθέσεις στην ελληνική αστική τάξη , να επιτεθεί στον κόσμο της εργασίας και να τσακίσει τις κατακτήσεις και το βιοτικό του επίπεδο, στόχο που δεν πέτυχε ικανοποιητικά στις δεκαετίες του ‘90 και 2.000.
Σε πολιτικό επίπεδο η εγκαθίδρυση του μνημονιακού καθεστώτος απέδειξε τα σαθρά θεμέλια της ισχυρής Ελλάδας του Σημίτη αλλά και της ίδιας της νεοφιλελεύθερης αρχιτεκτονικής με την οποία οικοδομήθηκε η Ευρωζώνη. Το οικοδόμημα της ισχυρής Ελλάδας είχε ως θεμέλια του τα swaps της σημιτικής εποχής και αρχιτέκτονας του οικοδομήματος ήταν η Goldman Shacks. Διαμορφώθηκε μια νομισματική και οικονομική συνθήκη η οποία εξαρχής ήταν υπονομευμένη , αφού ο αμερικανικός ιμπεριαλιστικός πόλος έβαλε τα θεμέλια για το νόμισμα του ανταγωνιστή του.
Επομένως το μνημονιακό καθεστώς εκφράζει την είσοδο σε μια νέα εποχή όχι μόνο για τον ελληνικό αλλά και για τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό. Στηρίζεται στη συμμαχία των πιο ισχυρών τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου με το ευρωπαϊκό διευθυντήριο και τις αστικές τάξεις του γαλλογερμανικού άξονα για την εξυπηρέτηση στρατηγικών επιλογών της κάθε πλευράς. Κοινή συνισταμένη - στόχος αυτής της συμμαχίας είναι το τσάκισμα του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και η επαναφορά του κόσμου της εργασίας στον 19ο αιώνα. Η συμμαχία αυτή είναι ετεροβαρής και έχει διαμορφωθεί στη βάση της άνισης δύναμης των φορέων που τη συγκροτούν. Ο ελληνικός καπιταλισμός έχει ηττηθεί ιστορικά και η επιβίωσή του στην ευρωπαϊκή ιμπεριαλιστική αλυσίδα εξαρτάται απ’ αυτή τη συμμαχία. Η βασική του στρατηγική επιλογή από τη δεκαετία του ΄60 είναι πλέον στην εντατική, χωρίς ελπιδοφόρα σημάδια ανάκαμψης μετά από δύο χρόνια μνημονικής θεραπείας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει ν΄ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου αποτελεσματικά , χωρίς να είναι σε θέση να επιβάλλει δικούς του όρους στον γαλλογερμανικό άξονα ούτε να συναποφασίσει μαζί του σε ισότιμη βάση. Στο πλαίσιο της συμμαχίας βρίσκεται από την πλευρά του αδυνάτου. Ας θυμηθούμε εδώ την παρουσία του Γ.Α.Π στη σύνοδο της 26ης Οκτωβρίου , όπου η παρουσία του χρησίμευσε για την υπογραφή της συμφωνίας και για την έκδοση της σχετικής αναμνηστικής φωτογραφίας μετά τη Σύνοδο , αλλά και τον εξευτελισμό που υπέστη ο ίδιος και ο Βενιζέλος στις Κάννες.

2. Από την παραπάνω θεώρηση δεν συνεπάγεται καθόλου ως πολιτικό συμπέρασμα ότι υπάρχει καταπίεση έθνους από άλλο έθνος ( συμπέρασμα που κυριαρχεί σε δεξιές και ακροδεξιές εκδοχές του αντιμνημονιακού μπλοκ πιθανό ) αλλά στις σημερινές συνθήκες η παραχώρηση μέρους της εθνικής - κρατικής κυριαρχίας σε υπερεθνικούς μηχανισμούς του κεφαλαίου, είναι μέσο ενίσχυσης της ταξικής κυριαρχίας του κεφαλαίου πάνω στην εργασία σε εθνικό επίπεδο. Στον πυρήνα του προβλήματος επομένως βρίσκεται η αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας , η οποία μπορεί να μην εμφανίζεται ξεκάθαρα αλλά σε κάθε ιστορική συγκυρία μπορεί να διαπλέκεται με άλλες και η εμφάνισή της να παίρνει διάφορες όψεις. Ποιο πρόβλημα έχει η οποιαδήποτε εθνική αστική τάξη να σχεδιάζει και ν΄ αποφασίζει μαζί με άλλες στο πλαίσιο ενός ευρύτερου υπερεθνικού αστικού συνασπισμού αντιλαϊκά μέτρα και στη συνέχεια να τα εφαρμόζει. Επομένως έχουμε έναν ακόμα κοινωνικό ζυγό για το έθνος των εργαζομένων. Ο ζυγός αυτός επιτρέπει η ταξική επιβολή να συγκαλύπτεται με τον μανδύα του μονόδρομου , του αναπόφευκτου και του μάταιου κάθε αντίστασης αφού έτσι το θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς ή αυτό αποτελεί διεθνή υποχρέωση της χώρας σε μια απαίτηση ενός οργανισμού που βρίσκεται έξω και πάνω από εμάς. Πρόκειται για μια τακτική ψυχολογικής παράλυσης σε κάτι που είναι ισχυρότερο και έξω από εμάς. Ζητούμενο είναι μια αντικαπιταλιστική στρατηγική που θα μετατρέψει το έθνος των εργαζομένων σε ηγεμονική δύναμη της κοινωνίας. Διαμορφώνονται οι όροι μιας επαναστατικής κατάστασης στην ελληνική κοινωνία σήμερα και η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα γίνεται όλο και πιο ισχυρή αλλά και αδιαμεσολάβητη. Βλέπε τα γεγονότα της 28ης Οκτώβρη και την τεράστια επίδραση που είχαν στην εξέλιξη του πολιτικού σκηνικού μετά. Ουσιαστικά μετά απ’ αυτά και τη μεγάλη γενική απεργία της 19-20 Οκτώβρη η κυβέρνηση έμεινε πολιτικά μετέωρη.

3. Στις σημερινές συνθήκες το κράτος δεν μπορεί να κρατήσει τη μορφή που είχε σε συνθήκες κοινοβουλευτικής σταθερότητας. Το πρόβλημα του «εσωτερικού εχθρού» αργά ή γρήγορα θα τεθεί πιο επιτακτικά για τον αστισμό. Ένα κράτος έκτακτης ανάγκης με μια ενισχυμένη εκτελεστική εξουσία , μιας κάποιας μορφής βοναπαρτισμός είναι απαραίτητος για να προχωρήσει η κοινωνική λεηλασία. Σήμερα το καθεστώς δεν ενδιαφέρεται για τη νομιμοποίησή του ούτε και μπορεί να την πετύχει. Αυτό που έχει πετύχει είναι ένα βαθύ ρήγμα ανάμεσα στο σημερινό πολιτικό σύστημα και στην τεράστια πλειοψηφία του λαού που αγγίζει την οριστική ρήξη.

4.Υπάρχει σήμερα η ανάγκη να αποτιμηθεί ουσιαστικά η κοινωνική και πολιτική αντίσταση στο μνημονιακό καθεστώς , πέρα από τους μύθους ότι δεν υπήρξε αντίσταση από πλευράς του κόσμου της εργασίας. Η αντίσταση ήταν και υπαρκτή και διαρκής , απλώθηκε σε μεγάλα κομμάτια των εργαζομένων και των μεσαίων στρωμάτων και ήταν αυτή που κατέστησε από το καλοκαίρι και μετά άταφο πολιτικό πτώμα την κυβέρνηση Παπανδρέου , οξύνοντας τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της και ανάγκασε τον Γ.Α.Π σε τυχοδιωκτικές κινήσεις και γελοίους μακιαβελισμούς και τον έριξαν στο λάκκο που προσπάθησε να σκάψει για το λαό μέσω του δημοψηφίσματος. Ο Γ.Α.Π ακόμα κι αν καταφέρει να σταθεί χωρίς κυβέρνηση συνεργασίας με τα εξαπτέρυγα του Μνημονίου μετά την ψήφο εμπιστοσύνης που πήρε στη Βουλή θα είναι ακήδευτο πολιτικά πτώμα.
Υπάρχει ανάγκη να δούμε σοβαρά και με διάθεση ουσιαστικής αυτοκριτικής το πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο της ταξικής πάλης γιατί αυτό χωλαίνει και χωλαίνει σοβαρά απέναντι στον αντίπαλο.

ΧΡ. ΡΕΠΠΑΣ