Για την αυτοαξιολόγηση του Χρήστου Ρέππα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ


Για την αυτοαξιολόγηση του Χρήστου Ρέππα

07/06/2010 - 17:05


ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η προσπάθεια εφαρμογής του θεσμού της αυτοαξιολόγησης είναι μία από τις σημαντικότερες συντηρητικές τομές στην εκπαιδευτική διαδικασία που επιχειρούνται με τον νέο νόμο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Στο πλαίσιο της στρατηγικής επίθεσης που προωθεί ενάντια στην εργασία ο ελληνικός καπιταλισμός, μέσω του μηχανισμού επιτήρησης, μια τέτοια επιλογή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη μείωση των δημοσίων δαπανών και την εξάρθρωση των τελευταίων υπολειμμάτων του κράτους πρόνοιας στην εκπαίδευση. Είναι γι’ αυτό το λόγο ανάγκη για το σύστημα να προχωρήσει στην πράξη ένα άλλο μοντέλο λειτουργίας της εκπαίδευσης που θα είναι απαλλαγμένο από τα «βαρίδι» της αποκλειστικής χρηματοδότησης από το κράτος. Η αυτοαξιολόγηση, όπως περιγράφεται μέσα από τις οδηγίες και την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, Διαβίου Μάθησης και Θρησκευμάτων αποτελεί καθοριστικής σημασίας κρίκο για την προώθηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στη βασική εκπαίδευση , τη διάλυση του δημόσιου χαρακτήρα της και τη μετατροπή των σχολικών μονάδων σε αυτόνομα ιδρύματα που θα λειτουργούν με επιχειρηματικά κριτήρια.
Δεν πρόκειται για μια ουδέτερη κοινωνικά και πολιτικά διαδικασία αποτίμησης των διαφόρων παραμέτρων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η αποτίμηση των ποσοτικών παραμέτρων της εκπαιδευτικής διαδικασίας μπορεί να γίνει και γίνεται στα σχολεία με άλλους τρόπους. Η ιδιαιτερότητα του προγράμματος και η πολιτική του σημασία βρίσκεται στην εγκατάλειψη της κρατικής χρηματοδότησης (μερικά ή ολικά ανάλογα με τη συγκυρία και το συσχετισμό δυνάμεων) των σχολείων και στη μετακύλιση του κόστους και της ευθύνης λειτουργίας τους στην εκπαιδευτική κοινότητα και τους γονείς. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου ότι: «Βασική επιδίωξη του Υπουργείου είναι η ενδυνάμωση της σχολικής μονάδας και των παραγόντων που την συναποτελούν (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς), οι οποίοι με τις δράσεις τους να οδηγηθούν σε μια αποτελεσματικότερη οργάνωση, διοίκηση ,και διαχείριση της σχολικής μονάδας.» Με στις σχετικές οδηγίες του Υπουργείου, που αφορούν τα κριτήρια ποσοτικής αποτίμησης του δείκτη οικονομικοί πόροι, βλέπουμε καθαρά πως εννοούνται τέτοιες δράσεις : «Ο Δήμος ή η Κοινότητα υποστηρίζει οικονομικά το σχολείο ;» και αν « ο Σύλλογος Γονέων / Κηδεμόνων ενισχύει οικονομικά το σχολείο»; Φυσικά η πρόθεση των συντακτών στο σημείο αυτό δεν είναι καθόλου αθώα από πολιτική άποψη. Γνωρίζουν και οι συντάκτες των οδηγιών και το Υπουργείο Παιδεία , Διαβίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ότι στην Ελλάδα σήμερα με το υπάρχον συνταγματικό καθεστώς , δεν μπορεί ούτε η τοπική αυτοδιοίκηση(δεν εννοούμε την κατανομή δαπανών στα σχολεία μέσω των Δ.Ε.Π)ούτε πολύ περισσότερο οι γονείς να χρηματοδοτούν δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα στα οποία η εκπαίδευση προσφέρεται δωρεάν. (αρ. 16 Σ ) . Απλώς κινούμενοι με τη μέθοδο της διολίσθησης , προσπαθούν να διαμορφώσουν προϋποθέσεις στην πράξη για την ανατροπή αυτής της κατάστασης. Είναι δε χαρακτηριστικό από την άποψη αυτή ότι στο σχετικό κείμενο των οδηγιών με τον τίτλο «Αυτοαξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας» δεν υπάρχει κανένας δείκτης αξιολόγησης της κρατικής χρηματοδότησης , αφού ο βασικό στόχος είναι είτε να περιοριστεί είτε να εκλείψει.
Τόσο η εγκύκλιος (Αρ. Πρ. 37100/Γ1 /31-3-20210) όσο και το κείμενο των οδηγιών περιγράφουν μια απολύτως τυποποιημένη διαδικασία ελέγχου και επιτήρησης του εκπαιδευτικού έργου, που συγκρούεται με την διαδεδομένη αντίληψη ότι η αυτοαξιολόγηση διαθέτει μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας σε σχέση με το κλασσικό μοντέλο των εξωτερικών αξιολογητών. Βέβαια το Υπουργείο Παιδείας , Διαβίου Μάθησης και Θρησκευμάτων δεν παραλείπει να μας υπενθυμίσει με τον πιο επίσημο τρόπο ότι το τελευταίο δεν το έχει ξεχάσει καθόλου. Στο άρθρο 32 .7 του νέου νόμου για την εκπαίδευση αναφέρεται ότι «την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών μονάδων κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις».
Επομένως η αυτοαξιολόγηση αποτελεί τον ένα μόνο κρίκο του μηχανισμού χειραγώγησης του εκπαιδευτικού έργου, που συμπληρώνεται από τον μηχανισμό των εξωτερικών κριτών. Το σχήμα έχει προταθεί ήδη από το 1995 από τον Ο.Ο.Σ.Α, όταν στο Υπουργείο Παιδείας ως Υπουργός ήταν ο σημερινός πρωθυπουργός. Οι προτεινόμενες αλλαγές έχουν και μια σοβαρή ιδεολογική διάσταση. Είναι η μετατροπή των θυμάτων σε θύτες. Αυτό φαίνεται στο σχετικό κείμενο των οδηγιών του ΥΠ.Π.Δ.Μ.Θ με τον τρόπο που «διαβάζεται» η σχολική αποτυχία. Διαβάζεται σαν αποκλειστική ευθύνη των εκπαιδευτικών και με την πλήρη αγνόηση του κοινωνικού – ταξικού υπόβαθρου των μαθητών και των οικογενειών τους. Ανάλογα θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν και τη συνολική κρίση της εκπαίδευσης, καθώς το σύστημα σε μια τέτοια εποχή χρειάζεται μηχανισμούς που θα το συγκαλύπτουν την ευθύνη για τις επιλογές του.

ΧΡ. ΡΕΠΠΑΣ Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ , αρ. Φύλλου 984, 23/05/2010