Επικαιρότητα  ΝΑ ΜΑΤΩΣΟΥΝ ΑΥΤΟΙ, ΟΧΙ ΕΜΕΙΣ ΝΑ ΜΑΤΩΣΟΥΝ ΑΥΤΟΙ, ΟΧΙ ΕΜΕΙΣ




Διανύουμε μία χρονιά ιστορική. Η επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα και στην παιδεία, στο όνομα τις κρίσης και των χρεών του κράτους, είναι καταιγιστική. Ο,τι πήρε χρόνια για να κατακτηθεί καταργείται με εσπευσμένες διαδικασίες. Τα «πακέτα» μέτρων διαδέχονται το ένα το άλλο, πλέον με απευθείας εντολές από την τρόικα (ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ), και δεν φαίνεται κάποιο τέλος στον ορίζοντα.
Πριν καταλήξουμε σε οποιοδήποτε συμπέρασμα για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα μας, είναι βασικό να δούμε πώς φτάσαμε εδώ.

Η εμφάνιση της κρίσης

Οταν τα πρώτα σημάδια της κρίσης έκαναν την εμφάνισή τους στις ΗΠΑ, οι ευρωπαίοι ηγέτες διαβεβαίωναν ότι πρόκειται μόνο για μια περιορισμένη κρίση της χρηματοπιστωτικής σφαίρας, που δεν πρόκειται να περάσει τον Ατλαντικό. Οταν η κρίση επεκτάθηκε και στην Ευρώπη, άρχισαν να μιλούν για τα «golden boys», που με την «αστόχαστη» συμπεριφορά τους προκάλεσαν όλο το πρόβλημα. Οταν η κρίση πέρασε και στην παραγωγή, δεν είχαν πολλά να πουν. Αρχισαν να μιλούν ακατάπαυστα, να ζητούν «νέους διεθνείς ρυθμιστικούς κανόνες», να καταφέρονται ενάντια στον «καπιταλισμό καζίνο», να μέμφονται τον «άκρατο νεοφιλελευθερισμό», στο όνομα του οποίου μέχρι πρότινος έπιναν νερό.
Οταν η κρίση χτυπούσε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο, η τότε κυβέρνηση (Καραμανλή) μάς έλεγε ότι δεν κινδυνεύουμε, διότι η ελληνική οικονομία «είναι θωρακισμένη». Ο Παπανδρέου κατέβηκε στις εκλογές φωνάζοντας «λεφτά υπάρχουν» και τάζοντας μέτρα υπέρ των εργαζόμενων. Μόλις κέρδισε, «ανακάλυψε» ότι το έλλειμμα ήταν μεγαλύτερο απ’ αυτό που έλεγε ο Καραμανλής.
Υστερα, άρχισαν να έρχονται τα «πακέτα» των αντιλαϊκών-αντεργατικών μέτρων. Κάθε φορά, μας έλεγαν τα ίδια. Οτι αυτά τα μέτρα είναι τα τελευταία, ότι αποκλείεται να παρθούν άλλα. Και τώρα, κουβάλησαν στην Ελλάδα το ΔΝΤ, λέγοντάς μας ότι ακόμα και το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που με τόσο καμάρι μας παρουσίαζαν ως το τέλειο φάρμακο, δεν ισχύει, και ότι θα ακολουθηθεί ένα πολυετές Πρόγραμμα, που κατάρτισε η «τρόικα» των απεσταλμένων ΔΝΤ-Κομισιόν-ΕΚΤ.

Φταίμε όλοι και πρέπει να θυσιαστούμε όλοι;

Δίνουν αγώνα οι πολιτικοί και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ για να μας πείσουν ότι φταίμε όλοι και πρέπει να πληρώσουμε όλοι. Ζητούν εθνική συναίνεση και επικαλούνται συνεχώς την εθνική ενότητα. Να «σώσουμε» –λένε– την Ελλάδα. Βαφτίζουν την όποια πράξη αντίστασης των εργαζομένων και της νεολαίας ως υπερβολική και υπονομευτική στην «εθνική προσπάθεια», γιατί τώρα αυτό που προέχει είναι η συναίνεση στη «σωτηρία» και όχι οι διεκδικήσεις. Εχουν μαζί τους φυσικά τους υποτιθέμενους «κοινωνικούς φορείς», από τους βιομηχάνους μέχρι τους εργατοπατέρες.
Από πού και ως πού, όμως, να υποφέρουμε «όλοι μαζί», όταν δεν τα φάγαμε όλοι μαζί; Μαζί δημιουργήσαμε τα ελλείμματα; Μαζί οι άνθρωποι της δουλειάς και η νεολαία με τους καπιταλιστές, τα λαμόγια και τα τσιράκια;
Η «εθνική ενότητα» στην οποία καλούν είναι παγίδα, για να συνεχίσουμε να είμαστε υποταγμένοι και να περάσει αδιαμαρτύρητα η ταξική επίθεση του κεφάλαιου. Δεν έχουμε καμία ενότητα μ’ αυτούς που αρπάζουν τον πλούτο που εμείς παράγουμε. Αυτοί θέλουν να πέσουν οι μισθοί και να εξαφανιστούν τα πιο στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα, για να εξασφαλίζουν το μέγιστο κέρδος και στις συνθήκες της κρίσης. Εμείς θέλουμε παιδεία, μισθούς που να μας επιτρέπουν να ζούμε, εργατικά δικαιώματα που θα περιορίζουν την αυθαιρεσία των καπιταλιστών και γενικά την ικανοποίηση των αναγκών μας, έστω σ’ ένα στοιχειώδες επίπεδο, γιατί όσο υπάρχει καπιταλισμός οι εργαζόμενοι είναι αναγκασμένοι να πουλάνε την εργατική τους δύναμη για να ζήσουν. Καμία ενότητα δεν υπάρχει με όλους αυτούς που πλουτίζουν από τη δικιά μας δουλειά. Με αυτούς που, στην τελική, ζουν σε βάρος μας…
Ας δούμε πώς δημιουργήθηκε αυτή η κρίση, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να δούμε ξεκάθαρα ποιος φταίει.



Κρίση του καπιταλισμού

και όχι της διαχείρισής του

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι καπιταλιστές και τα τσιράκια τους κάνουν τα πάντα για να μη συνειδητοποιήσουν οι εργάτες, οι εργαζόμενοι, οι νέοι, πως η σημερινή κρίση δεν είναι παρά μια τυπική καπιταλιστική κρίση, μια κρίση του ίδιου του συστήματος και όχι κάποιων κλάδων του ή κάποιων πολιτικών διαχείρισής του.
Οσο κι αν ακούγεται παράξενο, κινητήριος μοχλός της κρίσης είναι η υπερσυσσώρευση κερδών. Κερδών που μετατρέπονται σε κεφάλαιο και αναζητούν χώρους επικερδούς τοποθέτησης, που θα αποδώσουν όχι ένα μέσο ποσοστό κέρδους, αλλά το μέγιστο κέρδος. Ομως, οι τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες του καπιταλισμού σκοντάφτουν στη στενή καταναλωτική δυνατότητα των εργαζόμενων μαζών του πλανήτη, που αποτελούν τη βασική καταναλωτική δύναμη. Ετσι, τα κεφάλαια που συσσωρεύονται στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε παρασιτικές δραστηριότητες της χρηματοπιστωτικής σφαίρας, αναζητώντας εκεί το μέγιστο κέρδος. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται η μια «φούσκα» μετά την άλλη». Ιλιγγιώδη ποσά μεταβιβάστηκαν από τα κράτη στις τράπεζες, προκειμένου να καλύψουν τα κενά που άφησαν οι «φούσκες» που έσκασαν. Το κράτος φορτώθηκε τα χρέη των τραπεζών και τα μεταβίβασε στις πλάτες των εργαζόμενων. Τα μόνα που παρέμειναν ιερά και απαραβίαστα είναι αυτά τα τεράστια κέρδη που συσσώρευσαν οι μεγαλομέτοχοι και διαχειριστές των τραπεζών.
Αυτό που είδαμε να εκτυλίσσεται με το ελληνικό κρατικό χρέος είναι στη βάση του εξαιρετικά απλό. Τα μεγάλα μονοπώλια του χρηματιστικού κεφαλαίου, αφού πρώτα διασώθηκαν με κρατικά «πακέτα» τρισεκατομμυρίων ευρώ και δολαρίων από τα κράτη, σπεύδουν να αποκομίσουν το μέγιστο κέρδος «τζογάροντας» στον κρατικό δανεισμό, δανείζοντας με μεγάλα επιτόκια. Εως χθες ήταν η Ελλάδα, ξεκίνησαν ήδη με την Πορτογαλία και την Ισπανία, αύριο μπορεί να είναι ακόμα και ιμπεριαλιστικές χώρες, όπως η Ιταλία, που έχουν ψηλά ελλείμματα και ανάγκες δανεισμού.
Τέτοιες κρίσεις γνωρίσαμε πολλές στα μεταπολεμικά χρόνια. Κάποια στιγμή το σύστημα θα έφτανε σε μια κρίση σαν τη σημερινή, που αγκαλιάζει το σύνολο της οικονομίας και απλώνεται σε όλο τον πλανήτη, αφού η κορύφωση της διεθνοποίησης του κεφαλαίου τις τελευταίες δεκαετίες, αυτό που ονόμασαν «παγκοσμιοποίηση», έχει κάνει την κάθε εθνική καπιταλιστική οικονομία ένα κρίκο στην αλυσίδα του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Και κάτι για τα ελλείμματα. Οσα και να τσέπωσαν οι υπουργοί ή τα στελέχη των κυβερνήσεων, δεν μπορούν να συγκριθούν με τα ελλείμματα που δημιουργήθηκαν για τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των καπιταλιστών, με τις μίζες, τα «αναπτυξιακά προγράμματα» και το μεγάλο φαγοπότι της Ολυμπιάδας, η οποία πληρώθηκε χρυσή από τον ελληνικό λαό. Τα λεφτά για τους ολυμπιακούς αγώνες πήγαν από το κράτος κατευθείαν στις τσέπες των εργολάβων για έργα που πλέον σαπίζουν.Επίθεση σε μισθούς και εργασιακά δικαιώματα, εκτίναξη της ανεργίας, ξεπούλημα των δημόσιων επιχειρήσεων

Βαρβαρότητα για τους νέους εργαζομένους

Πλέον, η κυβέρνηση καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της τρόικας και να εφαρμόσει τα μέτρα που απαιτεί. Της τρόικας που δεν έχει άλλο σκοπό παρά την προαγωγή των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου. Το μόνο ρόλο που θα έχει η κυβέρνηση, εκτός από το να βάζει μια υπογραφή, θα είναι να λέει την γνώμη της στον τρόπο εφαρμογής του προγράμματος. Αυτό γιατί ξέρουν ότι μια κοινωνική έκρηξη μπορεί να συμβεί από την μία μέρα στην άλλη. Από την ψήφιση του νομοσχεδίου, έχει εγκαθιδρυθεί ένα καθεστώς κοινοβουλευτικής χούντας, με τον ελληνικό λαό στο γύψο. Η αστική δημοκρατία δείχνει για μια φορά ακόμη, κυνικά και απροκάλυπτα, το πραγματικό της πρόσωπο: δικτατορία του κεφαλαίου.
Δεν έχει νόημα να ασχοληθούμε με συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Στο σάιτ της «Κόντρας» (www. eksegersi.gr) μπορείτε να βρείτε αναλυτικά άρθρα. Η ουσία είναι ότι οι κυβερνώντες είναι έτοιμοι για τα πάντα προκειμένου να εξυπηρετήσουν την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου πρακτικά δεν σημαίνει τίποτα άλλο από την επίτευξη της μέγιστης κερδοφορίας μέσα στην κρίση. Γι’ αυτό γκρεμίζονται οι μισθοί και καταργούνται επί της ουσίας οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Γι’ αυτό πετσοκόβεται η αποζημίωση για απόλυση (μπορεί να μειωθεί μέχρι και κατά 80%!) και διπλασιάζεται το ποσοστό των ομαδικών απολύσεων. Γι’ αυτό προβλέπεται η πρόσληψη νέων εργαζόμενων, για ένα χρόνο («περίοδος μαθητείας»), με το 80% του βασικού μισθού (ας θυμηθούμε ότι δυο φορές κάηκε η Γαλλία για μια ανάλογη ρύθμιση – συμβόλαιο πρώτης απασχόλησης). Γι’ αυτό κατεδαφίζεται η κοινωνική ασφάλιση, ώστε να χορηγεί φιλανθρωπικά βοηθήματα και όχι σύνταξη, με δουλειά μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Ο εργασιακός μεσαίωνας πλέον δεν θα είναι λογοτεχνική υπερβολή, αλλά ζωντανή πραγματικότητα. Η εκτίναξη την ανεργίας είναι δεδομένη. Και όποτε υπάρχει μεγάλη προσφορά εργαζομένων για πιο λίγες θέσεις εργασίας, αυξάνεται και η τρομοκρατία των αφεντικών προς τους εργάτες. Πρέπει ο εργάτης να καταλάβει ότι από τύχη έχει δουλειά και αν δεν του αρέσει που δουλεύει για τρεις κι εξήντα, περιμένουν χιλιάδες για να πάρουν την θέση του, έτοιμοι να δεχτούν τα πάντα, καθώς έχουν καεί στο καμίνι της ανεργίας.
Οι επιχειρήσεις που ανήκουν στο δημόσιο θα ξεπουληθούν σε ιδιώτες καπιταλιστές, φυσικά σε τιμή ευκαιρίας, και το μέλλον για τους εργαζόμενους τους είναι αβέβαιο, ενώ τα λαϊκά στρώματα θα κληθούν να πληρώσουν το μάρμαρο με συνεχείς αυξήσεις στα τιμολόγιά τους. Ο νόμος του μέγιστου κέρδους θα ισχύσει χωρίς εμπόδια, ακόμα και στις λεγόμενες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Η ελληνική εργατική τάξη έχει επιλεχθεί ως πειραματόζωο. Το πείραμα είναι η μεγαλύτερη κερδοφορία του κεφαλαίου με τις ελάχιστες δυνατές αντιδράσεις. Είναι σίγουρο ότι και άλλες χώρες της Ευρώπης θα πάρουν σειρά. Η κρίση είναι μία ευκαιρία λένε. Ναι, βεβαίως, είναι ευκαιρία για σκληρές ρυθμίσεις που καταργούν εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις.



Η «παιδεία» το μέσο διαμόρφωσης του εργαζόμενου-λάστιχο

Ολα για το κέρδος των καπιταλιστών, λοιπόν. Και η παιδεία, και ιδιαίτερα η τριτοβάθμια εκπαίδευση, που είναι ο προθάλαμος στην εργασία, πρέπει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του κεφαλαίου. Ο νέος πρέπει να προετοιμαστεί για ένα μέλλον μέσα στην αβεβαιότητα. Η επιστήμη πλέον δεν μετράει, γιατί δεν εξασφαλίζει τίποτα.
Αυτά που μετρούν για το κεφάλαιο είναι τα «προσόντα» και όχι η γνώση που βρίσκεται πίσω από ένa πτυχίο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο νέος θα πρέπει να καταρτίζεται (και όχι να μορφώνεται) με τις δεξιότητες που απαιτεί η αγορά εργασίας και μόνον πάνω σ’ αυτές. Αν η αγορά χρειαστεί νέα «προσόντα», τότε θα πρέπει να τα αποκτήσει, αν θέλει να είναι «ανταγωνιστικός». Θα τα αποκτήσει πληρώνοντας σε κάποιο κέντρο εκπαίδευσης. Διά βίου μάθηση λέγεται αυτό. Τα «περιττά», δηλαδή η επιστημονική κατάρτιση, δεν ενδιαφέρουν. Η επιστήμη θα πρέπει να καταχτιέται από λίγους. Σε αυτή την κατεύθυνση, η οποία προάγεται από τη «Διαδικασία της Μπολόνια», τα κολέγια-παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων αναγνωρίζονται (με το ΠΔ που εγκρίθηκε πρόσφατα από το ΣτΕ και το οποίο ενσωματώνει στο ελληνικό δίκαιο την κοινοτική οδηγία 36/05) ως ιδιωτικά πανεπιστήμια και οι απόφοιτοί τους, πληρώνοντας ακριβά δίδακτρα, αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα παρόμοια με αυτά που θα είχαν αν σπούδαζαν στο ξένο πανεπιστήμιο, με το οποίο είναι συμβεβλημένο το κολέγιο. Το ελληνικό κράτος δε μπορεί να κάνει κανέναν ουσιαστικό έλεγχο, καθώς το μόνο αρμόδιο να καταρτίζει τα προγράμματα σπουδών και να χορηγεί και τα σχετικά «πτυχία» είναι το ξένο πανεπιστήμιο.
Πτυχία, διπλώματα, πιστοποιητικά, κ.λπ., ακόμα και η εμπειρία, όλα τσουβαλιάζονται σε ένα «πλαίσιο προσόντων» και κατανέμονται σε 8 επίπεδα (αντίστοιχα των 8 ευρωπαϊκών).
Θέλουν να μετατρέψουν τη ζωή του νέου σ’ έναν αγώνα όχι για μόρφωση και δουλειά (που είναι αναφαίρετα δικαιώματά του), αλλά σ’ έναν διαρκή αγώνα για συλλογή «χαρτιών», που δεν είναι σίγουρο πάλι πως θα του εξασφαλίζουν την επιβίωση ως «απασχολήσιμου».
Στο πλαίσιο της δραστικής περικοπής των κρατικών δαπανών, μειώνονται και οι δαπάνες για την παιδεία. Το λογιστικό τρικ του 1 δισ. ευρώ για την παιδεία πολύ γρήγορα κατέρρευσε, ενώ ακόμη κι αυτοί οι πενιχροί τετραετείς προγραμματισμοί, που έσπευσε να καταρτίσει το πανεπιστημιακό κατεστημένο σε συμφωνία με το κράτος, υλοποιώντας το νόμο-πλαίσιο της Γιαννάκου, γρήγορα κουτσουρεύτηκαν. Η κατάσταση αυτή θα οδηγήσει αναπόφευκτα την παιδεία σε περαιτέρω υποβάθμιση.
Ειδικά τα τμήματα τριτοβάθμιας, χωρίς τη σωστή χρηματοδότηση από το κράτος και με τον ανταγωνισμό των ιδιωτικών κολεγίων, θα αναγκαστούν να βρουν αλλού χρηματοδότες για να συνεχίσουν να παρέχουν γνώση και να κάνουν έρευνα. Θα έχουμε αναπόφευκτα την εισαγωγή ιδιωτικών επιχειρήσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα εισβάλλουν με ορμή στα πανεπιστήμια. Και βεβαίως δεν θα χρηματοδοτούν προγράμματα και έρευνα χωρίς ανταλλάγματα. Η έρευνα δεν θα γίνεται για την προαγωγή της επιστήμης, αλλά για το συμφέρον της εκάστοτε εταιρίας που θα τη χρηματοδοτεί, με αποτέλεσμα να περιορίζονται και τα πεδία που εξετάζει.
Το μέλλον της παιδείας, που θα έπρεπε να έχει ως σκοπό να προωθεί την κατάκτηση της γνώσης και τη δημιουργία μια ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ανθρώπου που θα μπορεί να προσφέρει στην κοινωνία, προβλέπεται δυσοίωνο. Θέλουν έναν άνθρωπο με μερικές, αποσπασματικές γνώσεις, ώστε οι καπιταλιστές να μπορούν να τον χρησιμοποιούν όσο τον χρειάζονται και μετά να τον πετάνε. Ενας παραπάνω λόγος είναι ότι φοβούνται ανθρώπους με παιδεία, γιατί δεν μπορούν να τους κατευθύνουν εύκολα.

Καμιά συνδιαχείριση

Αυτοί που υποστηρίζουν τα μέτρα, για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, σαν έσχατο επιχείρημα καταλήγουν στο ότι «δεν έχουμε άλλη λύση», ότι χωρίς αυτά τα μέτρα «θα χρεοκοπήσει η χώρα», «θα πεινάσουμε» κτλ. Να τελειώνουμε με αυτό το παραμύθι. Γύρω μας λάμπει ο προκλητικός πλούτος της κεφαλαιοκρατίας και των διάφορων λαμόγιων της πιάτσας, που αποτελούν τσιράκια της εξουσίας. Υπάρχουν λοιπόν λεφτά αλλά δεν θέλουν να τα πειράξουν.
Επειδή δεν είμαστε συνυπεύθυνοι για την κρίση, δεν θα γίνουμε συνυπεύθυνοι και για τη διαχείρισή της. Οι φοιτητές, πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι μόνο για την υπεράσπιση των κατακτήσεων που ικανοποιούν κάποιες ανάγκες μας ως μελλοντικών εργαζόμενων. Αν αγωνιστούμε και δεν υποχωρήσουμε, θα βρούνε τρόπους για να διαχειριστούν το χρέος και το σύστημά τους.

Απαραίτητος ο ξεσηκωμός των φοιτητών μαζί με τους εργάτες

Τώρα που διακυβεύονται τόσο σημαντικές κατακτήσεις στις εργασιακές σχέσεις και στην παιδεία, δεν μπορούμε να ασχολούμαστε με εκλογές ή να παρατάμε κάθε αγώνα στο όνομα της εξεταστικής. Τώρα όλα κρίνονται στις αντιστάσεις που θα προβάλλουν οι κατώτερες τάξεις. Και αυτές οι αντιστάσεις δεν προβάλλονται στις κάλπες. Προβάλλονται με αγώνες σκληρούς, σε σύγκρουση με το σύστημα και τους μηχανισμούς του. Οι εκλογικές καντρίλιες, με τα άσφαιρα πυρά τους, οι διαμάχες «για ένα πουκάμισο αδειανό», μόνο να εμποδίσουν μπορούν την ανάπτυξη αγώνων στο πλευρό όσων πλήττονται από τα μέτρα και θέλουν να αγωνιστούν. Η αποχή και ταυτόχρονα ο αγώνας είναι η μόνο απάντηση σε όσους εν μέσω τέτοιας επίθεσης κοιτάζουν να μαζέψουν «κουκιά».
Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι το εξής: Μπορεί να υπάρξει λύση, όταν το κεφάλαιο δεν συμβιβάζεται παρά μόνο με το μέγιστο κέρδος; Μπορεί, δηλαδή, να υπάρξει μόνιμη και δίκαιη λύση στα πλαίσια του καπιταλισμού; Η απάντηση είναι όχι και αυτό αποδεικνύεται ιστορικά στην πράξη. Γιατί πώς να υπάρξει λύση σε ένα σύστημα στο οποίο για το κέρδος των λίγων θυσιάζονται οι πολλοί; Οι εργαζόμενοι δουλεύουν, αλλά το προϊόν της δουλειάς το αρπάζουν οι καπιταλιστές. Αν θέλουμε δίκαιη λύση, πρέπει να στραφούμε ενάντια στο σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς, που γεννά την αδικία, την ανισότητα και την εκμετάλλευση.

Μάης 2010

Τετάρτη 12 Μαΐου 2010