Μωυσής Λίτσης, Ελλάδα: η Lehman Brothers του ευρώ!

ΣΕΚ - ist

Ε Α

Προηγούμενα ΣΑΚ

Τελευταίο ΣΑΚ


 Ελλάδα: η Lehman Brothers του ευρώ!

 περ.ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΤΩ,  Τεύχος: 80

Γράφει ο Μωυσής Λίτσης, ιδρυτικό μέλος των Financial Crimes και δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία».

Η ελληνική δημοσιονομική κρίση δεν είναι παρά ένα ακόμη επεισόδιο της κρίσης του καπιταλισμού που άρχισε με την κατάρρευση της Lehman Brothers. Μιας κρίσης που ανέδειξε όλη την παράνοια του συστήματος, τα παιχνίδια και τις ρεμούλες των μεγάλων τραπεζών(βλέπε Goldman Sachs) και την μεταξύ τους αλληλεξάρτηση, δημιουργώντας μία ακόμη παγκόσμια φούσκα: αυτήν του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους που αυτή τη φορά δεν κτυπά τους «υποανάπτυκτους» της Λατ. Αμερικής και της Ασίας αλλά τον αναπτυγμένο βορρά.
Η ελληνική κρίση δεν οφείλεται απλά στην κακοδιαχείριση, τα ψέματα και τις αλχημείες των κυβερνήσεων Σημίτη, Καραμανλή και Παπανδρέου - όλες τους άλλωστε πιστοί υπηρέτες της «νέας» φάσης της καπιταλιστικής ανάπτυξης την δεκαετία του ΄90, του νεοφιλελευθερισμού. Έχει να κάνει με τις ίδιες τις δομές του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, την κυριαρχία των «αγορών» και τον γιγαντισμό των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που πότε με την ασιατική κρίση, πότε με την Λατινική Αμερική, τη φούσκα dot.com και τελευταία με τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου (subprime) στις ΗΠΑ, αναζητούσε διέξοδο για την δημιουργία νέων υπεραξιών σε χρόνο ρεκόρ.
Η «ευημερία» και η ξέφρενη ανάπτυξη των αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών τα προηγούμενα χρόνια, δεν οφείλεται στην όποια παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα και επινοητικότητα, αλλά απλά στο γεγονός ότι από τη μια τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων έχουν καθηλωθεί-μειωθεί και από την άλλη, με τη δημιουργία ενός τεράστιου πλέγματος δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, τονωνόταν η υπερκατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, που ήταν αναγκαία για να διατηρούν οι οικονομίες υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και να δημιουργούν την ψευδαίσθηση μιας ακόμη «νέας» χρυσής εποχής.

Το πείραμα... Ελλάς

Η Ελλάδα έχει όντως γίνει «πειραματόζωο». Όχι με την έννοια που λέει ο Γιώργος Παπανδρέου που ανακάλυψε κάπως όψιμα, όπως και οι άλλοι ηγέτες σε Ευρώπη και Αμερική, την καταστροφική λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών με τα «εξωτικά», «τοξικά» και άλλα χρηματιστηριακά παράγωγα, αλλά με την έννοια ότι με την κρίση, δοκιμάζεται η συνοχή της ευρωζώνης, η κοινοτική «αλληλεγγύη», η αντοχή του ευρώ και σε τελική ανάλυση η αντοχή του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, που όπως σε κάθε κρίση φορτώνει τα βάρη στους εργαζόμενους, αφού προηγουμένως πείσει με την κυριαρχία των ΜΜΕ (και ενίοτε της καταστολής) ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Δοκιμάζεται και η αντοχή των εργαζομένων και των λαών. Όσο η αντίστασή τους στα μέτρα είναι χαλαρή και εκτονώνεται σε μούντζες από τον καναπέ, τόσο περισσότερο ΕΕ, ΔΝΤ, ΕΚΤ και Κομισιόν θα πιέζουν για «μεταρρυθμίσεις», αναδιάρθρωση δηλαδή των οικονομικών και κοινωνικών δομών μιας χώρας στα πρότυπα του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.
Το ότι θα ξέσπαγε κρίση στην Ελλάδα φαινόταν ήδη από το 2008. Δεν χρειαζόταν κάποιος να είναι μαρξιστής για να διαβλέψει μία ακόμη φάση της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Αρκούσε να διαβάσει το πρακτορείο «Ρόιτερ». To γνωστό ειδησεογραφικό πρακτορείο μετέδιδε ανάλυση στις 11 Δεκεμβρίου 2008 στην οποία έκανε λόγο για το αδιανόητο: το ενδεχόμενο να διαλυθεί η ευρωζώνη, λόγω της έκρηξης του δημόσιου χρέους και των δομικών αδυναμιών της ίδιας της ΟΝΕ.
«Καθώς η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση περνά στην πραγματική οικονομία, οι αγορές έχουν αρχίσει να αποτιμούν το αδιανόητο - το ότι η ευρωζώνη ενδεχομένως να διαλυθεί», έγραφε η ανάλυση και τόνιζε ότι «μεγαλώνει ο κίνδυνος η αύξηση του χρέους να ξεφύγει, ειδικά όσον αφορά τις υπερχρεωμένες χώρες όπως είναι η Ιταλία, η Ελλάδα ή το Βέλγιο».
«Οι τιμές των ασφαλίστρων κατά του ενδεχόμενου χρεοκοπίας της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας ή του Βελγίου έχουν εκτιναχθεί τους δύο τελευταίους μήνες και τα επιτόκια (των ομολόγων των χωρών αυτών) σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα έχουν αυξηθεί, αντικατοπτρίζοντας την αβεβαιότητα για το μέλλον της 15μελούς (σ.σ. δεν είχε μπει ακόμη στο ευρώ η Σλοβενία) οικονομικής και νομισματικής ένωσης», έγραφε - υπενθυμίζω - το Ρόιτερ όχι πριν μερικές ημέρες αλλά στα τέλη του 2008!
Το πρακτορείο δεν αποκάλυπτε κάποια «αγγλοσαξονική» συνομωσία κατά του ευρώ, αλλά στηριζόταν στο κλίμα και τις δηλώσεις εκπροσώπων τραπεζών κλπ και προειδοποιούσε για την επερχόμενη κρίση χρέους που θα πλήξει την Ελλάδα (και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου) και η οποία θα θέσει σε δοκιμασία την ευρωζώνη, η οποία στηρίζεται μεν σε ένα κοινό νόμισμα αλλά όχι σε κοινή οικονομική και κυρίως δημοσιονομική πολιτική.
Με άλλα λόγια Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΕΕ γνώριζαν ότι όπου να ΄ναι η μπόρα έρχεται χωρίς ωστόσο να κάνουν τίποτα. Και όταν έσκασε η αδυναμία πληρωμών του Ντουμπάι στα τέλη του 2009, οι αναλυτές των ίδιων πρακτορείων έδειχναν ήδη τον επόμενο στόχο, την Ελλάδα, όπως τώρα δείχνουν την Πορτογαλία, την Ισπανία κλπ.
Δεν πρόκειται απλά για ένα κερδοσκοπικό παιχνίδι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλη αυτή η «διεθνής» των hedge funds, των επενδυτικών τραπεζών, των οίκων αξιολόγησης είναι άμοιρη ευθυνών. Όλοι αυτοί απαρτίζουν το διεθνές τραπεζικό σύστημα. Πρόκειται για διαπίστωση ότι το σύστημα καταρρέει υπό το βάρος των χρεών, που οι ίδιοι δημιούργησαν μετατρέποντας το χρέος σε χρηματιστηριακό προϊόν και παράγωγο από το οποίο βγάζουν εκατομμύρια την ημέρα. Η κρίση του χρέους δεν πρόκειται να περιοριστεί στον «ασθενή» ευρωπαϊκό νότο, αλλά όπως οι ίδιοι οι αρθρογράφοι και οικονομολόγοι του συστήματος επισημαίνουν στον διεθνή οικονομικό τύπο, θα συμπαρασύρει τις εξίσου υπερχρεωμένες, Βρετανία και ΗΠΑ, τα δημοσιονομικά ελλείμματα των οποίων είναι εξίσου μεγάλα με αυτά της Ελλάδας.
Μόνο που Βρετανία, ΗΠΑ και Γερμανία είναι υπερδυνάμεις. Και όπως στις επί μέρους κοινωνίες οι άρχουσες τάξεις μεταθέτουν το κόστος της κρίσης στους εργαζόμενους, σε διεθνές επίπεδο οι ισχυροί του βορρά μεταθέτουν το κόστος στους ασθενέστερους του νότου.

Μηχανισμός που γδέρνει

Μπροστά στην κρίση η κυβέρνηση Παπανδρέου και η ΕΕ, κατέληξαν υποτίθεται στη δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας, στον οποίο θα μετάσχει και το ΔΝΤ. Από κει μάλιστα που κάποιοι λοιδορούσαν την ΕΕ επειδή αντί μιας «ευρωπαϊκής» λύσης επέλεξε το «αμερικανικό» ΔΝΤ, προσπαθούν τώρα να μας πείσουν ότι το ΔΝΤ ίσως να έχει αλλάξει από τότε που απέκτησε «σοσιαλιστή» επικεφαλής, τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας Ντομινίκ Στρος-Καν (ο οποίος επί κυβερνήσεων Ζοσπέν είχε προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις και άλλα νεοφιλελεύθερα μέτρα).
Στην Ουγγαρία, την Λετονία και την Ρουμανία, χώρες μέλη της ΕΕ και εν δυνάμει μελλοντικοί εταίροι στο ευρώ, είναι βέβαια το «νέο» ΔΝΤ που έφερε απολύσεις στο δημόσιο, μείωση μισθών, ακόμη και κλείσιμο νοσοκομείου (π.χ. στην Λετονία). Και όταν βέβαια ΕΕ και ΔΝΤ κατέστρωναν την οικονομική βοήθεια, κανείς δεν διαμαρτυρόταν, θεωρώντας ότι οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ «σηκώνουν» θεραπείες σοκ και παρεμβάσεις τέτοιου είδους. Όπως κανείς δεν παραπονιόταν για την ανάμειξη του ΔΝΤ στην Ασία και την Λατινική Αμερική την δεκαετία του ΄90 και επιπλέον λοιδορούσε ως «εξτρεμιστές» κα αμετανόητους «αριστεριστές» όσους έβγαιναν τότε στους δρόμους στα πλαίσια των διεθνών κινητοποιήσεων του ανερχόμενου αντικαπιταλιστικού κινήματος.
Η ίδια η βοήθεια δεν είναι παρά μία απάτη. Η ΕΕ όχι μόνο προσφέρεται να «βοηθήσει» με υψηλά επιτόκια 5% - μπορεί να είναι χαμηλότερα από το τωρινό 8% των ελληνικών ομολόγων, αλλά δεν διαφέρουν από αυτά που ήταν περίπου στην αγορά μερικούς μήνες πριν ξεσπάσει η ελληνική δημοσιονομική κρίση - αλλά προσδοκά να βγάλει και κέρδος και από αυτά.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός, ο «σοσιαλιστής Χοσέ Θαπατέρο, διαβεβαίωσε κυνικά την κοινή γνώμη της χώρας του ότι η Ισπανία δεν θα χάσει από τη συμμετοχή της στον περιβόητο ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης, αλλά θα βγάλει από πάνω 110 εκατ. ευρώ το χρόνο σε τόκους την επόμενη τριετία! Ο επικεφαλής των Ευρωπαίων σοσιαλιστών στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο Μάρτιν Σουλτς, επικρίνοντας την πολιτική Μέρκελ-Μπαρόζο, τόνισε ότι η Γερμανία θα βγάλει 900 εκατ. ευρώ! Η Γερμανία θα δανείζεται με επιτόκιο 1,25% ή η Ισπανία με 3,5% και θα δανείζουν την Ελλάδα με 5%! Αν αυτό δεν λέγεται τοκογλυφία, την ώρα που η ΕΚΤ δανείζει τις τράπεζες με επιτόκιο μόλις 1% τι λέγεται;
Στην περίπτωση των τραπεζών δεν υπήρξε καμία επιφύλαξη αλλά αφειδώς το σύστημα έτρεξε να τις σώσει στο όνομα του να αποτρέψει μία ακόμη μεγαλύτερη κρίση που θα χτύπαγε όλες τις τράπεζες ανεξαιρέτως, θα προκαλούσε οικονομικό και κοινωνικό χάος και θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη ύφεση. Μήπως οι τραπεζίτες είχαν διαχειριστεί καλύτερα το χρήμα που τους είχαν εμπιστευτεί ανυποψίαστοι πολίτες ή το χρήμα που πήραν από τους φορολογούμενους για να σωθούν; Ή μήπως το τραπεζικό σύστημα λειτουργούσε έξω από τις ρεμούλες των πολιτικών, που σκίζουν τώρα τα ιμάτια τους για την διαφθορά, τον εκμαυλισμό συνειδήσεων με τα ρουσφέτια και τις αθρόες προσλήψεις στο δημόσιο, οι οποίες, υποτίθεται, είναι αυτές που έκαναν ακόμη χειρότερη την ελληνική δημοσιονομική κρίση;
Και αν υποτίθεται στην περίπτωση των τραπεζών, ήταν ο «κοινωνικός» τους ρόλος που ανάγκασε τις κυβερνήσεις να τις επιδοτήσουν αδρά με δισεκατομμύρια ευρώ, στην περίπτωση κρατών, όπου καταρρέουν βασικές υπηρεσίες (νοσοκομεία, σχολεία), δεν θα έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος οικονομικής βοήθειας λιγότερο έστω τσουχτερός;
Όσο για τα φθηνότερα δάνεια που δίνει το ΔΝΤ (κάτω από το 3%), είναι γνωστό ότι συνοδεύονται από ακόμη πιο σκληρούς όρους, με λιτότητα που θα κρατήσει τουλάχιστο μέχρι το 2012, υπό την απειλή διακοπής της χρηματοδότησης, κάθε φορά που η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει πίσω.

Ιερή Συμμαχία...

Η ελληνική δημοσιονομική κρίση έδειξε ότι η περίφημη Ευρωπαϊκή Ένωση όχι μόνο «ένωση» δεν είναι, αλλά θυμίζει περισσότερο μια σύγχρονη εκδοχή «Ιερής Συμμαχίας», που κοιτάζει να διασφαλίσει πρώτα και καλύτερα τα συμφέροντα των ισχυρών μελών της (βλέπε Γερμανία) και να καταστείλει, μέσω της τρομοκρατίας του ΔΝΤ, κάθε εργατική και λαϊκή αντίδραση. Σήμερα οι Έλληνες, όπως αύριο οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί ανακαλύπτουν ότι στην πραγματικότητα νόμισμά τους δεν είναι το ευρώ, αλλά το «ελληνικό» ευρώ, το «πορτογαλικό» ευρώ, κλπ.
Η κρίση άλλωστε ανέδειξε και τις πρώτες φαγωμάρες μεταξύ των κυρίαρχων δυνάμεων της ΕΕ, την Γαλλία και την Γερμανία, με την πρώτη να κατηγορεί την δεύτερη για τα πλεονάσματα που συσσώρευσε σε βάρος των χωρών του νότου τα τελευταία χρόνια. Ο γαλλογερμανικός άξονας που ήταν η κινητήρια δύναμη της ΟΝΕ, ρετάρει... Και ίσως δεν είναι μακριά η μέρα που η ευρωζώνη διαλυθεί, όχι υπό το βάρος επαναστατικών διεργασιών, αλλά υπό την πίεση της Γερμανίας και των πιο συντηρητικών δυνάμεών της, που βλέπουν στην κρίση ευκαιρία να αποδεσμευτεί το Βερολίνο από την πολιτική «χαμηλών» τόνων της εποχής μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και να ξεφορτωθεί τις «απείθαρχες» χώρες του ευρωπαϊκού νότου.
Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο άλλωστε που επεξεργάζεται ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που προέρχεται από το αντιδραστικό Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα της Βαυαρίας, δεν είναι παρά μία ακόμη πιο σκληρή εκδοχή του ΔΝΤ και του αποτυχημένου Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο προβλέπει διακοπή χρηματοδοτήσεων μέχρι και αποπομπή κράτους μέλους από το ευρώ, αν παραβαίνει τους αυστηρούς δημοσιονομικούς του όρους.
Αλλά μήπως έχουν οι Γερμανοί εργαζόμενοι να κερδίσουν τίποτα από τη σκληρή στάση της κυβέρνησής τους έναντι των εταίρων στην ΕΕ; Τα ελληνικά ελλείμματα επέτρεψαν στην Γερμανία (μαζί με την υποτίμηση του ευρώ) να έχει μία σχετικά καλή ανάπτυξη τα προηγούμενα χρόνια, από την οποία ουδόλως ωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι. Στο γερμανικό δημόσιο δεν έχουν πάρει εδώ και χρόνια αυξήσεις, ενώ στον ιδιωτικό τομέα, οι συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες έχουν κατά καιρούς πουλήσει τις απαιτήσεις για καλύτερους μισθούς, έναντι διαβεβαιώσεων ότι δεν θα γίνουν μαζικές απολύσεις. Σήμερα στην γερμανική βαριά βιομηχανία εργάζονται χιλιάδες εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης, οι οποίοι δεν υπόκεινται καν στα όποια ευεργετήματα του οργανωμένου συνδικαλισμού και των άλλοτε μαχητικών συνδικάτων σαν την IG Metal.

Υπάρχει άλλος δρόμος;

Φταίει η έλλειψη πολιτικής ενότητας, λένε πολλοί «ευρωπαϊστές», λέγοντας ότι αν υπήρχε πολιτική και δημοσιονομική ενοποίηση της ΕΕ, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα για την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες. Αν υπήρχε με άλλα λόγια ευρωπαϊκός ομοσπονδιακός προϋπολογισμός και «κοινός» υπουργός Οικονομικών θα μπορούσε να βοηθήσει την Ελλάδα ή στο μέλλον χώρες που θα βρεθούν σε ανάλογες καταστάσεις.
Καταρχήν, ένας «φυτεμένος» υπουργός, χωρίς δηλαδή έστω την νομιμοποίηση που δίνει η αστική δημοκρατία με την εκλογική διαδικασία, δεν θα ήταν παρά μία ακόμη «μαριονέτα» σαν τον πρόεδρο της ΕΕ Βαν Ρομπάι. Δεύτερον προϋπολογισμός της ΕΕ υπάρχει, όπως και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και βέβαια η ΕΚΤ, όργανα που αν όντως υπήρχε πολιτική βούληση θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε άλλη κατεύθυνση. Οι «διαρθρωτικές» μεταρρυθμίσεις που τώρα επιβάλλονται με το μαστίγιο της χρεοκοπίας, επιβάλλονταν παλαιότερα με το καρότο των πιέσεων, των εκβιασμών, των «τεχνοκρατικών» εκθέσεων και των συστάσεων του Eurogroup.
Αλλά και στις ΗΠΑ που υπάρχει ενιαία πολιτική εκπροσώπηση και ομοσπονδιακός προϋπολογισμός είναι τα πράγματα καλύτερα; Η Καλιφόρνια βρίσκεται στην κατάσταση της Ελλάδας και τα μέτρα που έχει πάρει ο εκεί κυβερνήτης Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ είναι εξίσου σκληρά. Ας αφήσουμε το ότι οι ΗΠΑ δεν ενοποιήθηκαν πολιτικά μέσω γραφειοκρατικών διαδικασιών, αλλά έντονων πολιτικών και κοινωνικών αγώνων, μέσω ενός εμφυλίου πολέμου 150 χρόνια πριν, οι επιπτώσεις του οποίου επηρεάζουν ακόμη την αμερικανική κοινωνία.
Μήπως μία εθελούσια έξοδος από το ευρώ είναι λύση; Αν μία τέτοιου είδους λύση δεν συνοδεύεται από ουσιαστική αλλαγή πολιτικής, προς εθνικοποίηση τραπεζών, αύξηση της φορολογίας των πλουσίων και μέτρα σε σοσιαλιστική κατεύθυνση και κυρίως να στηρίζεται σε μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία, δεν θα πετύχει τίποτα το ουσιαστικό. Μία επιστροφή σε υποτιμημένη δραχμή, εν μέσω διεθνοποιημένου καπιταλιστικού συστήματος, δεν θα είχε και μεγάλη διαφορά... Ούτε βέβαια η επιστροφή στον οικονομικό εθνικισμό θα μπορούσε να αποτελέσει διέξοδο, με την εμπειρία του ΄30 να μας υπενθυμίζει τις καταστροφικές επιπτώσεις της ανόδου του φασισμού-ναζισμού, με παρόμοιες τάσεις να βλέπουμε σήμερα να αναβιώνουν με την πρόσφατη άνοδο των Ούγγρων φασιστών.

«Σκοτεινή Ήπειρος» ή σοσιαλιστική προοπτική;

Η αριστερά βέβαια δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από το να ξαναβάλει στο τραπέζι των συζητήσεων τη φύση και την λειτουργία της ΕΕ, ακόμη και την αντιπαράθεση για παραμονή, διάλυση ή μετασχηματισμό της. Μπορεί κάλλιστα διατηρώντας τις πολιτικές διαφορές της να συντονιστεί σε κοινές δράσεις κατά της ευρωπαϊκής-κυβερνητικής πολιτικής, χωρίς να ζητά πιστοποιητικά «αντιευρωπαϊσμού». Μήπως μια ενωμένη Ευρώπη βασισμένη βέβαια σε ένα τελείως διαφορετικό όραμα αυτό της ολοκληρωτικής απελευθέρωσης από κάθε μορφή καταπίεση, δεν είχε κατά νου και ο Μαρξ όταν έκανε βασικό του πολιτικό σύνθημα στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο το «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε»; Ένα νέο όραμα παράλληλα με τους καθημερινούς αγώνες είναι αυτό που χρειάζεται σήμερα η αριστερά. Να μπει μπροστά, να πάρει πρωτοβουλίες για μία πανευρωπαϊκή απάντηση των εργαζομένων στις πολιτικές των Βρυξελλών, του ΔΝΤ και της Μέρκελ, που πλήττουν εξίσου τον λαό της Ελλάδας, με το λαό της Πορτογαλίας και αύριο της Γερμανίας.
Σήμερα η απάντηση δεν μπορεί να είναι ο εθνικός απομονωτισμός αλλά η δύσκολη προσπάθεια, ακόμη και σε επίπεδο συμβολικών κινητοποιήσεων κατά τα πρότυπα των διαδηλώσεων του ΕΚΦ και του αντιπολεμικού κινήματος τα προηγούμενα χρόνια, για να γίνει όντως εφικτός ο στόχος για μία άλλη διαφορετική Ευρώπη, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Για να μην επιστρέψουμε στην «σκοτεινή ήπειρο» του προηγούμενου αιώνα.